Bağımlılıkta iyileşme sürecini, bir insanın madde kullanımından ya da bağımlı davranışlardan kurtulma yolculuğu olarak tanımlayabiliriz. Bu, olumlu dönüşümün ve iyileşmenin sözünü tutan çok kıymetli bir yolculuk. Tabii zorluklarla dolu ancak nereden başlayacağınızı anlarsanız büyük bir aşama kaydetmiş olursunuz. Eğer siz ya da sizin için önemli olan biri bu yolculuğa başlıyorsa, bu rehber, bağımlılıkta iyileşmenin temellerine içgörü sunar nitelikte.
İlk adım: Kabullenme
Bağımlılıkta iyileşme yolculuğu genellikle kabullenişle başlar. Buna, bir sorunun varlığını ve bu sorunun hayatınıza olumsuz etkileri olduğunu kabullenme hali diyebiliriz. Ancak bu kabulleniş kendinizi suçlamakla ilgili değil; değişim ihtiyacını tanıma ve daha iyi bir yol arama gerekliliğini tanımayla ilgili. Aslında bu, meseleyi cesurca ve güçlendirici bir şekilde doğrudan ele almaya karar vermek anlamına gelir.
“Bağımlılıkta nüksetmenin başarısızlık anlamına gelmediğini, aksine öğrenme ve gelişme fırsatı sunduğunu bilmek çok önemli.”
Kendi kendinizi değerlendirin
İyileşme sürecine dalmadan önce, kendi kendinizi değerlendirmek faydalı olabilir. Şu soruları kendinize sorarak başlamaya ne dersiniz?
- Bağımlılığım, hayatımı ve etrafımdakilerin hayatını nasıl etkiledi?
- İyileşmek için motivasyonlarım neler?
- Hayatımda yeniden oluşturmak istediğim hedefler ve değerler neler?
Her işte olduğu gibi bağımlılık iyileşmesinde de motivasyon, önemli bir rol oynar. Öncelikle kendinize şu soruyu sorun: “Neden değişmek istiyorum?” Bu sorunun cevabı, sizin için tüm bu süreç boyunca güçlü bir itici güç olacaktır.
Destek ağınızı oluşturun
İyileşme kesinlikle tek başına yürütülen bir yolculuk değil! Genellikle bir destek ağı içerir. Başka bir deyişle bu bir ekip işi. Anlayışlı, teşvik edici ve sorumluluk almanızda etkili olan arkadaşlarınıza, aile üyelerinize ya da destek gruplarına ulaşın. Bu destek aynı zamanda bağımlılık danışmanları veya terapistlerden de gelebilir.
Profesyonel yardım alabilirsiniz
Bağımlılık iyileşmesi karmaşık olabilir ve genellikle profesyonel yardım gerekir. Birkaç önemli tedavi seçeneği mevcut.
Detoksifikasyon: Madde kullananlar için denetim altında detoks, yoksunluk belirtilerini güvenli bir şekilde yönetmeye yardımcı olabilir.
Yatılı/ayakta tedavi: Bu programlar, bağımlılığın ciddiyetine bağlı olarak yoğun yatılı programlardan ayakta tedavi seanslarına kadar çeşitli bakım seviyeleri sunar.
Terapiler: Danışmanlık ve terapi, bağımlılığın psikolojik yönlerini ele alabilir ve başa çıkma stratejileri sunabilir.
İlaç destekli tedaviler: Belirli maddelere olan isteği ve yoksunluk belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilecek ilaçlar reçete edilebilir.
Destek grupları: Adsız Alkolikler, Adsız Narkotikler gibi destek gruplarına katılın. Böylece kendinizi bir topluluğa ait hissedecek ve buralarda paylaşılan deneyimlerin iyileşmeye olan büyük katkısını görebileceksiniz. Sağlık Bakanlığı’ndan da madde bağımlılığı tedavisi ve destek grupları hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Gerçekçi hedefler belirleyin
İyileşme, yavaş gelişen bir süreç. Dolayısıyla gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler belirlemenizde yarar var. Kendi değerleriniz ve motivasyonlarınız hedef belirlerken ölçünüz olsun. Kendinizi iyi analiz edin ki tamamen size özel kısa ya da uzun vadeli hedefler belirleyebilin. Tabii bir de bu yolda -küçük bile olsa– mutlaka başarılarınızı kutlayın.
Bütüncül bir yaklaşım
İyileşmeyi sadece bağımlılık yaratan madde veya davranışı ele almakla sınırlayamayız. Bu aslında fiziksel, zihinsel ve duygusal olarak iyi hissetmeyi kapsayan bütüncül bir yolculuktur. İyileşme planınıza daha iyi beslenme, düzenli egzersiz, bilinçli farkındalık (mindfulness) uygulamaları ve stres yönetimi teknikleri gibi sağlıklı yaşam tarzı değişikliklerini dahil edin.
Nüksetmeyi nasıl önleriz?
Nüksetme, birçok kişi için iyileşme sürecinde sık karşılaşılan bir durum. Nüksetmenin başarısızlık anlamına gelmediğini, aksine öğrenme ve gelişme fırsatı sunduğunu bilmekse çok önemli. Bir terapist ya da danışman yardımıyla tetikleyicileri yönetme ve nüksetme riskini azaltma stratejileri geliştirebilirsiniz.
Kıymetli ikili: Sabır ve azim
Bu yolculuğun ömür boyu süreceğini ve sabır, azim ve özsaygı gerektirdiğini unutmayın! Zaman zaman geri adımlar olabilir ancak pes etmeyin zira bu, daha sağlıklı, bağımlılıktan arınmış bir yaşam için en büyük motivasyon kaynağı! Bağımlılıkta iyileşmenin temelleri; kabulleniş, kendi kendinizi değerlendirme, destek ağı oluşturma, profesyonel yardım arama, gerçekçi hedefler belirleme, bütüncül bir yaklaşım benimseme ve yol boyunca karşılaşabileceğiniz zorluklara hazır olma konularından oluşuyor. Bu temel adımları atarak, iyileşme ve kendinizi yeniden keşfe doğru bir yolculuğa başlayabilir ve sonrasında bağımlılıktan tamamen kurtulmuş bir yaşamı yeniden kazanabilirsiniz.
