Abone Ol

Sevdiğiniz birinin bağımlılığına nasıl son verebilirsiniz?

Yazıyı Paylaş

Derinden bağlı olduğunuz, çok önemsediğiniz biri uyuşturucu bağımlılığıyla mı mücadele ediyor? Ona olan sevginizle objektif olmanız gereken durumları nasıl dengeleyeceksiniz? Onu tedaviye nasıl ikna edeceksiniz? Bu kritik soruları yanıtlıyoruz.

Onun için üzülmekten geceleri uykularınız kaçıyor. Her an başına kötü bir şey gelecekmiş hissi sizi sarmış durumda. Ona yardım etmeye çalışırken siz de muhtemelen tekrar tekrar duygusal bir iniş çıkış yaşıyorsunuz. Belki ona para verdiniz, evinizi “sığınak” olarak sundunuz ve hatta ona, bırakmaya ikna etmek için yalvardınız. Belki de tedavisi için uygun olabileceğini düşünerek onun için uyuşturucu bile satın aldığınız bir an oldu (Uyuşturucu madde sağlığa zararlıdır).

Ona kötü bir şey olmasından korktuğunuz için yanlış kararlar verebilme döngüsünü sürdürürsünüz, aynı zamanda bu durumdan dolayı kendinize kızarsınız. Peki, bu döngüden nasıl kurtulabilirsiniz? Onu, tüm yıkıcı davranışlarına istemeden de olsa teşvik etmeden ona nasıl sevgi ve destek verebilirsiniz?

 

Destekleme kavramını anlama

Destek olma, basit bir kavram gibi görünebilir, ancak aldatıcı bir şekilde karmaşık bir hale dönüşebilir. Sık sık farkında olmadan teşvik edici davranışlara girebilirsiniz. Destek sağlama ve teşvik etme arasında net bir çizgi çizmek bazen çok zor; ancak bunu anlamanız çok önemli. Teşvik etme, temelde birinin davranışlarının gerçek sonuçlarıyla yüzleşmesini engelleyen bir eylem olduğunda meydana gelir. Bu, onları koruma, kollama veya yıkıcı seçimlerinin ciddiyetini en aza indirgemeyi içerir. 

Teşvik etmenin birçok örneği var: Yüzleşmekten kaçınmak için sırlarını saklamak. Maddi veya yasal olarak onu kurtarmak. Bağımlılığın sebebini -partnerler, arkadaşlar gibi- başkalarında aramak. Bağımlının eylemlerini kontrol etmeye çalışmak. Boş tehditlerle çözüm odaklı olmayan ültimatomlar vermek. Bağımlının bakımını üstlenmek. Endişe verici davranışları görmezden gelmek, sorunu inkar etmek veya etkilerini küçümsemek. Bağımlının ihtiyaçlarını herkesten -kendinizden bile- önceye almak.

 

“Onun için endişelenmeniz gayet normal. Ancak zaman zaman endişeleriniz, bu bağımlılığı inkar etmenize, durumu görmezden gelmenize veya bahaneler üretmenize yol açabilir.”

 

İyi niyeti suistimal yaşanabilir…

Çoğu durumda, destek sağlama sevgiden kaynaklanır. Bağımlıya duyduğunuz derin sevgi ve endişe sizi, onun bu durumunu “iyileştirmek” için aşırı önlemlere itebilir. Ne yazık ki, sadece sevgi bağımlılığı yenemez. Bağımlılıkla mücadele edenler kendi seçimlerinin sorumluluğunu üstlenmeli ve uzman yardımı almalıdır.

Korku da destek sağlamada önemli bir rol oynar. Sevdiğinizin bakımını üstlenmezseniz, felaketle sonuçlanabilecek bir şeyin olabileceğinden endişe edersiniz. Örneğin merhametli bir anne, bağımlı çocuğuna evini açabilir ve bunun, onun için sokaklarda yaşamaktan daha güvenli bir alternatif olduğuna inanır. Bu davranış tamamen anlaşılabilir. Ancak, bağımlı bu anlayışı istismar edebilir, aile içinde uyuşturucu kullanmaya devam edebilir. Ayrıca uyuşturucu alışkanlıklarını sürdürmek için yalan söyleyebilir ve hatta hırsızlık yapabilir. Peki tüm bunlar anne için adil mi? Onun iyi niyetli teklifi gerçekten çocuğuna yardım ediyor mu yoksa istemeden de olsa ona zarar mı veriyor? Bağımlının yoksunluk anında hissettiği acıyı önlemeye yönelik çabalar genellikle geri teper. Ne yazık ki çoğu zaman, tedavi olmak yerine en yakınlarını manipüle etmeye yönelirler. 

Nasıl davranmalısınız?

Yanlış yönlendirmeler de tıpkı uyuşturucu bağımlılığı gibi, kalıcı ve zararlı bir alışkanlık haline gelebilir. Yapacağınız gereğinden fazla fedakarlık bir süre sonra sadece tek taraflı bir hale dönüşebilir. 

 

Bağımlılığı öğrenin:

Bu durumu ne kadar iyi anlarsanız, sevdiğinize de o oranda objektif destek sunabilirsiniz. Ne yazık ki, bağımlılıkla ilgili birçok doğru bilinen yanlış vardır, gelin bunların neler olduğuna bakıp neden yanlış olduklarını anlayalım:  

– Sadece irade gücü, bağımlılığı yenmeye yeterlidir: İrade tabii ki önemli bir rol oynar ancak tek başına yeterli değildir.  

– Birini tedaviye zorlamak etkisizdir: Hayır, aksine; neden tedavi olması gerektiğini açıklayıp o kişiyi tedaviye mecbur hale getirmek gerekebilir. 

– Dibe vurmak yardım aramak için tek itici güçtür: Oysa dibe vurmasını beklemeden tedaviye başlamasını sağlamak en uygunudur. 

– Yoksunluk iyileşmenin tek yoludur: Bu da yanlış bir düşüncedir. Uzman tarafından kapsamlı bir tedavi süreci gerekir. 

– Bağımlılığın sorumlusu her zaman başkalarıdır: Hayır. Bağımlı kişi her ne kadar çok sevdiğiniz bir yakınınız olsa da bu konudaki sorumluluğunu almalıdır. Durumu objektif olarak değerlendirmelisiniz.  

Bağımlı kişinin en yakınlarından biri olarak bu durumla nasıl mücadele edilmesi gerektiği konusunda bilinçlenmeniz son derece önemli. Seminerlere katılabilir, uzmanların yazdığı kitapları okuyabilir ya da terapi alabilirsiniz. Aslında birçok uzman, bağımlılığı bir aile hastalığı olarak kabul eder. Bu bakış açısı, her aile üyesinin sorunlu davranışları sürdürmede rol oynadığını savunur. Dolayısıyla herkesin sorunlu davranışı teşvik etmedeki rolünü kabul ettiği durumlarda iyileşme daha etkili olur.

 

Doğru yönlendirmenin gücü

Çevrenizde bağımlılıkla ilgili bulunan akran destek gruplarını araştırın. Bu tür gruplar, bağımlılıkla mücadele eden yakınınız için çok değerli bilgiler sunar. Bu gruplara katılım tabii ki zorunlu değildir; sadece dinlemek ve gözlemlemek için toplantılara katılabilirsiniz. Ayrıca bu tür destek grupları, yalnız olmadığınızı anlamanızı sağlayacaktır.  

İletişim kurun

Sınırlar belirlemek, yalnızca onları uygulayabilmeniz durumunda etkilidir. Dolayısıyla sınırlarınızı iyi belirleyin ve her zaman onunla iletişimde kalın. Onunla sınırları olan, dengeli, tutarlı bir iletişim kurun. Daha önce endişelerinizi dile getirmediyseniz doğru bir zamanda duygularınızı dürüstçe ve sakince ifade edin, onunla tüm bu endişelerinizi konuşun. Açık sözlü, ancak nazik olun. Çünkü duygularımızı saklamak ya da küçümsemek bizi yıpratır. Onu suçlamayın, bunu yerine nasıl hissettiğinizi iletmeye odaklanın. Suçlamalar, savunmaya veya inkara yol açabilir ve çözüm odaklı bir diyaloğu engelleyebilir.

 

Bahaneleri bırakın

Onun için endişelenmeniz gayet normal. Ancak zaman zaman endişeleriniz, bu bağımlılığı inkar etmenize, durumu görmezden gelmenize ya da bahaneler üretmenize yol açabilir. Ne yazık ki bu tür davranışlar ona yardım etmez aksine olayları daha kötü hale sokabilir. Unutmayın, sürekli bir bakıcı ya da davranışlarının koruyucusu olmak sizin rolünüz değildir. Bu durumla başa çıkmakta zorlanıyorsanız, gerçeklerle yüzleşmeyi deneyin. Bağımlı olan yakınınız, yaptığının olumsuz sonuçlarını görmezse davranışlarını değiştirmek için ne tür bir motivasyonu olur ki?

 

Finansal sınırlar belirleyin

Bağımlılık ne olursa olsun maliyetlidir. Kendi meselesi olmayan bir alışkanlığı finanse etmek yıkıcı olabilir. Finansal sınırlar belirleme hakkına sahipsiniz. Kredi kartınızı veya banka hesabınızın bilgilerini paylaşıyorsanız, bağımlı yakınınızın finansal desteğinizi kötüye kullanma olasılığı yüksektir ve bu kimseye fayda sağlamaz. Bunun yerine, finansal sınırlarınızın nasıl olması gerektiğini düşünün. 

Tabii ki herkes için tek bir çözüm yoktur, ancak aşağıdaki önerilerimizi değerlendirebilirsiniz: 

– Bağımlılığından kaynaklanan avukat ücreti, para cezaları gibi ödemeleri reddedebilirsiniz.

– Sizinle yaşıyorsa kiraya ya da faturalara destek olmasını isteyebilirsiniz. 

– Zararlı madde kullanmaya devam ediyorsa para vermeyi sınırlayabilir hatta hiç vermeyebilirsiniz.

 

Tedavi seçeneklerini konuşun

Bağımlı olan yakınınız sorunlarını kabul edip tedavi olmak isterse tabii ki bu kararını tamamen destekleyin. Peki, gönüllü olarak tedavi olmaya istekli değilse?

 

Tedaviye yönlendirme

Bazı durumlarda duygularınızı ve sınırlarınızı iletmek için bir müdahale başka bir deyişle ikna etme çalışması gerekebilir. Yakınlarınız ve uzmanlar eşliğinde bağımlıyı tedaviye yönlendirin. Bağımlı tedavi olmayı reddederse oluşabilecek sonuçları listelemesini istemenizde yarar var. 

Tedavi olması için uzman ekip ve yakınlarınızla birlikte yapacağınız müdahalelere en üst düzey ciddiyetle yaklaşmalısınız. Belirlediğiniz sınırları uygulayamıyorsanız, sözleriniz anlamını yitirir. Sonuç ne olursa olsun başa çıkmaya hazır değilseniz, bu yönteme başvurmayın.

 

Tedavi olurken…

Bağımlı yakınınız tedaviye başladığında özellikle sizin de kendinize dikkat etmeniz çok önemli. Bağımlılar tedavi sırasında hala çok manipülatif olabilirler. Madde temin etmek için sizden para isteyebilirler. Beklentileri karşılanmazsa sizi, yeniden kullanmaya başlamak ile tehdit edebilirler. Bu dönemde bağımlının tedavisini yürüten uzmanlardan siz de destek alabilirsiniz. Dolayısıyla tedavi süreci de sancılı geçecektir. Tüm bu süreçte sakin kalıp sınırlarınızı korumalısınız. Hemen hatırlatalım; her zaman sizin de bir uzman desteği almanızda yarar var.

Yazıyı Paylaş

Okumaya devam et…

Kokain bağımlılığının zararları

Amerika’da kullanım yaşı 12’lere kadar düşen, ne yazık ki ülkemizde de
yaygınlaşan kokain bağımlılığının beyne ve vücuda zararları, bırakma
yolları, ayık olma halinin devamına ilişkin bilgileri ele alıyoruz.

Devamını oku »

Yasal Uyarı
Web sitemizdeki bilgiler ve beyanlar kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik işlemlerinizi doktorunuza danışınız. İçeriklerde EMC Medya Yayıncılık Ticaret Ltd. Şti.’nin, araştırmacılarının, danışmanlarının ve yazarların / bilim insanlarının hazırladığı bilimsel çalışmalar ve kamuya açık yayınlardan derlemelerle elde edilen veriler, yalnızca bilgilendirme amacıyla paylaşılmaktadır. Metinlerimizde tanı yahut tedaviye ilişkin sağlık beyanları yer almamaktadır.

Longevilab'e Abone Ol

Haber bültenimize abone olun ve güncel kalın.